• Muallif (şoir) bu badii asarida ōtgan voqialar haqida ōz şaxsiy fikrini bayon qiladi.

    Kiriş

    Şaixitlarning ōçmagay heç debon yodi,
    Bismillohir deb boşladim dostonimni.

    Bir yuz birning yetsin deb falakka dodi,
    Aytaqolay otam haqda poymonamni.

    Ham kōrmadi onasin deb xor qabrini,
    Lek kōrganlar ota,bobo ozorini.

    Tarifu tavsiflarni bir yoqqa qōib,
    Ezgoik baytlar bitay eʼtiqod tuyib.

    Behiştdan tuşurgan risq rōzing misoli,
    Bu eʼtiqod beş mahal namozdek asli.

    Burçim tunu kun Senga şukrona aytiş,
    Risq rōzim bitgaç illo Ōzingga qaytiş.

    Izimdan qolguvçi bir etak zōryodlar,
    Taqdiri ne keçgay kōpdir xatarlar.

    Şafqat ayla Yaratgan,ey parvardigor,
    Bōl ḡariblarga Aziz ōzing madadkor.

    Ellik yillarki bahor, yoz,qiş, kuz mavzun,
    Qalam tebratişlarim çōzildi uzun.

    Madadkorim deb Ōzing şohi olamga,
    Ōçgan yodim qayta bor oldit qalamga.

    Ḡalaba şon-şarafining oşib obrōyi,
    Yetmiş beş yoşga tōlib muborak tōyi.

    Uning timsolida goh tebratib qalam,
    Bir yuz bir taqdiriga yozdim ḡam,alam.

    Qaram davlatlar bu kun mustaqil butkul,
    Qahramon ajdodiga topaolib yōl.

    Ayladilar jahon miqyosida bayram,
    Bir yuz bir qahramonning nomi mukarram.

    Tomoman jahon içra tōyu tantana,
    Muborak tōyga qissam bōlsin tōyona.

    Şahr etdim ne bulsada kōnglimga moyil,
    Qahramonlar hayrati aylagaç qoyil.

    Bir yuzu bir şahidlar madhida tadbir,
    Qalam tutdim qulimga qōllagay Kabir.

    Legin qalb daftarimda ōzgaça surur,
    Şahidlar şukuhi baxş aylagay ḡurur.

    “Şahidnota” bitoldim olay deb savob,
    Bir yuzu bir ōzbekning xokidir tavob.

    Bir yuzu bir şahidga ixlosim jōşqin,
    Ruhlariga duolar ōqiyin har kun.

    Alp şahidlarni eʼzozlamasa heç kim,
    Panohiga olgaylar qodir Alloxim.

    Qalam tutayotib şukr qōlimda Qurʼon,
    Tadbiridan ne bilsam ayladim bayon.

  • Ona va ōḡil

    Yil bir mingu tuqiz yuz qirqning birida,
    Iyun oyi yigirma ikki kunida.

    Moskovdan Levitanning vaʼzi tong sahar,
    Uruş boşlanganini aytdilar takror.

    Eʼtiqodi bir xil xalq qattiq uruşmiş,
    Qiyomat çin yaqindek çayqalar başar.

    Eşitgaç Uluḡ qoçdi tuqayzor tomon,
    Uruşmam deb iymoni puçlari bilan.

    Hafta yurgaç zarafşon qirḡoḡi bōylab,
    Qaytgin onang yoniga dedi ḡoyibdan.

    Ona der,-çidagaysan manglay şōriga,
    Bormam dema-jon jahon uruşiga,

    Tutarlar bari bir seni tōqayzordan,
    Qurʼonni tuşurmagin qōnjing tōridan.

    -Akam Bozorboy,ukam Vofoqul ōktam,
    Bobom, otam mirzolar – Hakim,Mirzobek.

    Senlar mulla, çun xovfli burjuy deb otgan,
    Bolşovoy “Troyka” gōyo yutqiç ajdardek.

    Armon bilan ōlib ketgan mirzolarim,
    Faryod,fiḡon çekib ketgan beyodlarim.

    Bōynini açamlab der,- onajoniga,
    Şul boisdan borolmam kufur janggiga.

    Ne qilişni bilmayin Manḡitoy ona,
    Pand nasihat aytdi Qurʼonşinos dona:

    -Ibodatda bōlsang beş mahal rukuda,
    Hak ōzi ōtirḡizgay arşu kursiga.

    Adolat mulkida gar qiliblar xato,
    Adaşgan bōlsang seni keçirgay Xudo.

    Eʼtiqod yōqsizlarni bōynini egdir,
    Din, diyonatsizlarni qirḡin bexato.

    Keçirmasangda rahm ayla Haq qobilim,
    Faşistdarni sindirsin iligin ōḡlim.

    Xudodan bōldimi yo bandasidon zora,
    Ikki qiz, ikki ulum yōqotdim dod-ay.

    Yer qaʼriga kirişga topolmam çora,
    Sen qolding qori mirzolarimdan voy-yay!

    Vatan tolonu xovfda qolganmiş tōliq,
    Duşmandan himoya qilsang yurting bolam.

    Qalbingda Hak ōyḡotgan burçdir u buyuk,
    Fikr ayla Qurʼonning qorisi suyuk.

    Ona sutin oqlamagan qiz, uluni,
    Iymonin but qilolmagay Xudo qulini.

    Qandoqça voy,dod bu,ayt podşohi olam,
    Azal yozuḡimi yo yovuzlik maqom.

    Avliyo ekanmikan momom Manḡitoy,
    Rostmi, norost bu haqda aytuvdi kalom:

    -Vatanni asramoq iymondan deya,
    Har qazo qadari Yazdondan deya.

    Bolam Hak! Hak! –deya otlangin jangga,
    Sadoqat kōrguzib ona vatanga.

    Işonma faşistning yolḡon lofiga,
    Muridlaring yig bolam atrofingga.

    Şaharlarni himoya eting boimkon,
    Bu ḡazot uruşidir,har bir musulmon.

    Allohning yōlida gar bōlsalar şahid,
    Tuşungay iymoni but banda mujtahid.

    Jangda yutib çiqsang sen baxtiyor ḡozii,
    Agar ōlsang elu yurt,yaratgan rozi.

    Nasibasi bōlgaylar jannati rizvon,
    Kuraşinglar qolgunça sōnggi tomçi qon.

    Bu dunyosi har doim xoin uçun keng,
    Faşistning ḡaraz işi zavolikka teng.

    Onang bergan oq suti jannatiy-behişt,
    Hurtatiga sazovar qoriyu darviş.

    Qiz, ullarini ōqitganlar bobosi,
    Ilm urfonda edilar Qurʼon qorisi.

    Şubhasiz bizlarga çin ḡalaba ayon,
    Vaqtinça yovuzlikda faşist hukumron.

    Zaminda barqarorlik,kōkni munavvar,
    Aylar Allohim Arşu Kursisi qadar.

    Saxovat nurlarini lutf ila soçgay,
    Bizga ḡolib ḡalaba quçoḡin oçgay.

    Erta kun yoḡdirib ḡazab parvardigor,
    Bandalarini ozod aylar xoloskor.

    Soçib yoruḡ osmonga adolat nurni,
    Ilohiy ilmin pokdomon şuurini.

    Har muslim bandasining qalbu tiliga,
    Eʼtiqod kalom aslin solgay diliga.

    Faşistlarga qarşi aylangiz jihod,
    Yōqotsanglar zulmini tugar istibdod.

    Qōşning boşiga balo yoḡilgan çoqda,
    Biz tomon qadam taşlar turing oyoqda.

    Rus muftimas haqqini yemas birovni,
    Bu balo kelar bizga indini kuni.

    Bir suprada xamir qorib non yopamiz,
    Don şopirib bir xirmondan risq topamiz.

    Nelar qilarding kunti ōzga yurtlarda,
    Qōptirib qōyganmidi bizu ruslarda.

    Bir neça asrlar rus ōzbekxonlarga,
    Vassal tulab turgan ōzibeklarga.

    Tegirmon navbat bilan degan maqol bor,
    Bu maqol hayetda har doim muqarrar.

    Sōngra oxirgi bir yarim asr bonavbat,
    Turklar qaram bōlgan rusga bemahal vaqt.

    Tarix keçmişi suvdek oqar beqaror,
    Tegirmon aylanmas suv aqmasa toḡdan.

    Millatlar uruşmoqda ōzoro takror,
    Risqu rōzi kōpaymay tariq boşoqdan.

    Rus,Avrupoda bor Temir bosgan qadam,
    Bobomiz edilar haq,xudojōy odam.

    Rus yurtda heç kimga yetkazmay ozor,
    Ipak yōlin uzaytib kōpaytgan bozor.

    Beboş Tōxtamişning Moskov hujumi payt,
    Temir bōynin qayirgan izingga deb qayt.

    Rus zaminda Bobong ruhi kezar ḡolib,
    Ōzibekning ōzligin esiga solib.

    Ōḡlim sen bobongning poy qadamin asra,
    Faşistlar makr qilolmasinlar sira.

    Rus yurtda yaşayotgan muslimlar bisyor,
    Boşqir,Tatar,Çeçin,Unguş,kōpdir xazar.

    Ovar,Qumiq,Darḡin,Lezgin,Noḡaylari,
    Ōzlikka xos toḡ çōqqisi,tōqaylari.

    Avvalari bordi,keldi qiliblar biz,
    Bozor uçarlarin obod qiluvdik sōzsiz.

    Ḡarazli Adolfkan zolim hukumdor,
    “Barbarossa” si bizni etmiş torumor,

    Samoyu yulduzlar ham hozir biz taraf,
    Qozongaymiz Qurʼonning hukmila şaraf.

    Buxoro şarifda hayhot qarib uç asr,
    Amir saroyda yaşadik baland ul qasr.

    Amir qoçgaç kōçdik biz Zarafşon tomon,
    Sōrab yon qōşnilardan tinçligu omon.

    Buxoro katta kent,mōl atlas adrasi,
    Turfa millatlar yaşar, manḡitu,forsi.

    Şohzodalar tuḡilgan eng qadim şahar,
    Tohiriylar,ot çopgan Samoniy şohlar.

    Samoniylar bu kentni etişib markaz,
    Qasru saroylar qurib kuylaganlar roz.

    Tojir boylar Buxoroni etib maskan,
    Hur zamonlarda Haqning epkini esgan.

    Bozorboy,Vafoqul,Zaynab,Rohatoy,sen,
    Qurʼon qorisi senlar, saboḡing “Yosin”.

    -Onajon javonlikda yaşadim ganjda,
    Goh dōstlar bilan bōldim şodliku ranjda.

    Ularni tark etsam çun oḡir zomonda,
    Şubha ōyḡotgaylar har bir musulmonda.

    Jonimdan-da aziz Vatan,dinim, elim,
    Jonimdan-da uluḡdir bilsang millatim.

    Onasi hayron bōldi ulning gapidan,
    Zararni farqlamaslar deya nafidan.

    -Ōynasada boşimda jang qirḡin barot,
    Millatim ,dinim çun qilḡum ḡazovat.

    Ey Xoliq qasr iymonimizni buzdurma,
    Ezgoik ezguligni bizdan bezdirma.

    Tong otdi,kun bitdi bilan iş bitmas,
    Gar yigit uylanmasa farzand tuḡulmas.

    Millatim unutolmas qahramonini,
    Unutganlar kuydirgay xonimonini.

    Ōksik qalb ozurda faşist jahlidan,
    -Naçoraki ,yōl oldim ḡozot janggiga.

    Keksalarning duosi duşman ahdidan,
    Taskin berib mungliḡ ona yiḡloḡiga.

    -Xayr,mening poy qadamim qolgan dalalar,
    Xayr,tuproqqa qorişib ōsgan yoşligim.

    Xayr Uzun, Tōmaloq kōl,janggal, tōqayzor,
    Oq sut berib katta qilgan onazorim.

    Bandalarga risq uzatgan Zarafşonim,
    Xuş qol,endi yiḡlamangiz jajjilarim.

    Ona izin tōsib çopgan jujalarim,
    Xuş qol Risol-bir yostiqqa boş qōyganim.

    Yiḡlamoqdan qaroḡi qoq,zor quyganim,
    Xayr,endi javon yoşga tōlgan yangalar.

    Xayr,izimdan kōz yoş tōkkan xeş taborlar,
    Rozi bōling aççiq ekan şōr taqdirim.

    Qabrda yotganlarni beyod-Manḡitoy,
    Dod solib ruhlarini yiḡlatdi e…,voy.
    // // // //

    Harb uruşga Samarqand viloyatidan,
    Heç qaytmaslarni qasamyod niyatidan.

    Bir eşolon ōzbekni bir oy Çarxinda,
    Harbiy maşq ōtqazib çōli Barçinda.

    Jōnandi sarbozlarni Smolensk frontiga,
    Jang qiling deb Suhrob guyo keç,uzukkun.

    Faqat olḡa!Bōlmasin qaytiş ortiga,
    Front boşliḡi kuzatib turgaylar har kun.

    Ōzbek batalionini Depoga jo,
    Tomiga posbon qōydi bōlma deb bajo.

    Smolensk kentgaça turt tamoni oçiq,
    Duşman imirsir, ōrmon tamoni balçiq.

    Ōng,sōl tarafdan Dnepr daryosi oqar,
    Çap sohilda faşistning tōpi ōkirar.

    Bu qandoq hol,ōzing guvoh qodir Xudo,
    Gunohlar toşganmikan haddidan hatto.

    Asar bitgum nazmda tarixşunoslar çun,
    Bir yuz birning qahramonliklari deb çin.

  • JANG

    Ikki yarim oy faşist beriblar qurbon,
    Smolenskni oxiri etişdi yakson.

    Ōzbek batalionidan qolmagaç heç kim,
    Smolensk ahli oxiri bōldilar taslim.

    Ōlimning şarobini his etib aççiq,
    Sōngi bor ḡanimiga Uluḡ sançdi tiḡ.

    Bir nemis unga nogoh xanjar tortadi,
    Bōynin qayirib Uluḡ kiftga ortadi.

    Kiftidan tuşurolmay dahşatin anglab,
    Qōli bilan buḡadi qattiq çanggallab.

    Bu xolni kōrganlarning dilida oḡriq,
    Tarixga kiritgay der dovqur muariq.

    Bu eng oḡir Uluḡning hayot ozori,
    Şon-şarafdek qolgay jasurlik davri.

    Haddidan oşirib zulm qaysar zōrlikni,
    El,yurt boşiga solib ayanç xōrlikni.

    Maişatga berib Xayl!Getleri ruxsat,
    Kōnggil xuşlik qilişdi biron bir fursat.

    Bahor lolalarini etganday xazon,
    Toptadilar gōzallar nomusin baʼzan.

    Bu şahar sōng bōlib qaşqir makoni,
    Kelgan boyquş bilan quzḡun davroni.

    -Ey faşist der Uluḡ,bor kunning birida,
    Absuslar aytgaysan hung yiḡlab Qodirga.

    Birming tōqqiz yuz qirq birning kuz boşida,
    General Galder puşmon, muştlar boşiga.

    Oryol,Voronej,Kursk,Belgorod tomonda,
    Ketma-ket bōlgan uç, tōrt jangi qirḡinda.

    Yōqotdi uçdan ikki qudrat kuçuni,
    Sermillatlardan olmlqçiydi ōçini.

    Uluḡ har jangda yovlardan kelib ustun,
    Qirq bitta faşistni qirdi bus-butun.

    Qurol yaroḡlarini ōlja tuşurib,
    Şukuh-la Smolenskka kelganda kirib.

    Çeçindan çekinganlar maḡlub beimkon,
    Ōzbekka yigirma ming çeçin paxlovon.

    Ular Imom Şamildek eʼtiqot dinga,
    Qōşilişdi Uluḡga bos deb oldinga.

    Ular Imom Şamilning qovmidan bōlib,
    Tunu kun kuraşdilar ketgança ōlib.

    Ōzbeklar ovozasin eşitgan sari,
    Kelaverdi har yondan faşist navkari.

    Uluḡ esa bosing deb ilgari jadal,
    Girdiga yiḡdi u kōp qaytmas jangari.

    Din ahli, qorilardan iborat qōş ḡam,
    Boḡlagay ularniçi doim mustahkam,

    Saxovatli bōlsa gar sohibi qori,
    To undan yuzini ōgirmasdan bari.

    Izmida bōladi yoru dōst navkarlar,
    Kun,uzukkun quçişib fathu zafarlar.

    Uluḡbek botir esa mardi jangovar,
    Izida behisobdir botir dilovar.

    Andoq ḡanimlarga solib qataḡon,
    Tōqqiz ming faşistni etişdi gumdon.

    Nemislar ōmargan ōlponu xiroj,
    Olib qoçiş uçun topolmay iloj.

    Şib–şirin jonlariga heç xam qaralmay,
    Qoçdi orqasiga bōlib tum–turaqay.

    Şer tutolmagaç qoçgan şum quyonni,
    Çarçab ehtiyotlar şer ham jonini.

    Uluḡbek ham ortiqça etmadi taʼqib,
    Kiş–kişlayversang boz kelaverar raqib.

    Kōpam gap, sōz aytildi AQŞ-dan turib,
    Eşitsang yuborasan nogoh baqirib.

    -Deydi rusga qilmasang faşistni tez daf,
    Sendan ketadi tezda eʼtibor şaraf.

    Polşa,Venger Adolfni olib yonini,
    Haykal qurmoqçi Varşavda alqab uni.

    Uluḡbekning ḡazabi olib alangga,
    Haykal haqda eşitgaç otlandi jangga.

    Uningçi nimasidir yoqib Allohga,
    Qolmasdilar harbgohda xasratu ohda.

    Iblis qabahli Venger, Polşa sipohi,
    Faşist nizolariga tuşib nigohi.

    Nemis laşkari qoldi birdan kōpayib,
    Yarim kuçi Smolensda bōlgandi mayib.

    Oḡir tuşmadilar keyin Brauxiçga,
    Eʼtiqod qilmasada ilohiy kuçga.

    Uluḡbek iş tutdi misoli Rasul Akram,
    Soçlaridan bir tuki bōlolmadi kam.

    Oraga dov solib şaytoni laʼyin,
    Nemislardan baraka ketdi atayin.

    Jangu jadallarda bōlib beomon,
    Tommasa har şohning qamçisidan qon.

    Bōlmasa qōşinida tartib intizom,
    Duşmandan ololmagay heç ham intiqom.

    Uluḡ faşistlarning laşkarin hunkor,
    Orqa bōlimlarin ayladi tor- mor.

    Yil bir mingu tōqiz yuz qirq birida,kuz,
    Bu qahramonlik yuz berib kuppa kunduz.

    Faşistlarning ilkida qoldi qurşovda,
    Benzin tōkib yoqqan çoq qoldi olovda.

    Bir tarafdan pulimyot saçratsa olov,
    Bir tarafda eng baland Deposi asov!

    Qoçişga yōq edilar nojotning yōli,
    Ajdar ōrami içra qolgandi qōli.

    Birgina yōl bor edi faqat jang qilib,
    Ḡirt zolim ḡanimlarning xolin tang qilib.

    Qurşovdan yo çiqarlar ḡolib muzaffar,
    Yengilib bōladilar yo zeru zabar.

    Faşistlar heç kimga qilmagay şafqat,
    Osib ōldirsalar qilgaylar rohat.

    “Barbarossa” siga kelganda xovf xatar,
    Yer,Osmonga tavakkal faqat ōq otar.

    Uluḡbek bu holni aniqroq etib his,
    Duşmanning ustiga taşlandi qōqqis.

    Kuraşga kirdi Uluḡ misli şeri nar,
    Bundoq Er Tunḡa,Rustam,Suhrob,Zoli zar.

    Uruşa olardilar kelsa aççuvi,
    Bir zarbda ōldirardi minggin buḡuvi.

    Nainki,qurşovdan jang ila çiqdi,
    Kōplab faşistlarni tōproqqa tiqdi.

    Dnepr sōl sohilida Çeçin, Ōzbeklar,
    Nari tomon edi muzofati ruslar.

    Daryodan ōtişdan boşqa bir çora,
    Topmayin Uluḡbek bōlib ovora.

    Qōqqis Dneprning ōng qirḡoḡidan ruslar,
    Ōkrain tarafdan polki beloruslar.

    Ōzbek batalioni çiqib qurşovdan,
    Jang qiziḡandan qizib tōp,ōq şov-şuvdan.

    Nemislar qoçdi taşlab daryoga tikka,
    Dnepr daryo bōldi ḡarq sonsiz ōlikka.

    Faşistlar qirildilar behisob ōlik,
    Uruş davom etdi beş soatça tōliq.

  • Sōngi jang

    Soat uç. Deponining iççida yonma,yon,
    Qurʼon oyatlaridan ōqirdi bayon.

    Boşga tuşsa kōz kōrarlik taşviş bōldi,
    Bir zumda çun alamli iş sodir bōldi.

    Poyezd Depoda yaşar edi ōzbeklar,
    Beş, Olti çaqirimça Smolensk şahardan.

    Faşistlar nogohon zud ōtdi hujumga,
    Kōkdan ruhlar çinqirdi dutga çidolmay.

    Ellik metrça baland Depo tomida,
    Uluḡ turardi xuşyor tortib çayonday.

    Uluḡ aylab muallaq havoda parvoz,
    Dut olovga tōşini urdi uçar ḡoz.

    Havoda uçib ketdi qalqan sipori,
    Otdi avtomatin ham botir jangari.

    Depo tomdan taşlarkan qismatin sōkib,
    Taşlamasa ketardi olovga çōmib.

    Tik taşlagança minib nemis bōyniga,
    Suḡirib xanjarini zimda qinidan.

    Kōz qirin taşlab urdi xanjar qorniga,
    Til tortmay mukka tuşdi çiqarmay sasin.

    Kōz oçib yumḡunça qirq nemis faşistin,
    Çamalab urdi xanjar faşist qirqtaga.

    Baland Depodan qōngaç yerga amallab,
    Tuşdiyu xanjarini solmay qiniga.

    Tezda boşladi uzib faşist boşlarin,
    Bir zumda yuztaça boşsiz jasadlar.

    Yumaladi boşlari taşlab loşlarin,
    Gōyo dunyo yaralgandadek boşsiz jasatdan.

    Brauxiç uçurgança turib qoşlarin,
    Feldmarşal, boşqalari qotdi hayratdan.

    Brauxiç, Borman,Galder kuzatib turdi,
    Ōzbek jangarisining jurʼatin kōrdi.

    Taajubda qolgança nuqub Galderni,
    Boşini qaşidiyu baqrayib,şundoq,

    Hayratini ayladi Borman laʼini,
    -Absus bizda yōq dedi botir baayni.

    Yer,osmon yaralgandan buyon muqarrar,
    Bundoqça loçinlarni kōrmagan başar.

    Depo tepasidan şer gōyoki ḡolib,
    Tik taşlab qira oldi çanggalga solib.

    Dnepr daryosining timsohsi,nahang,
    Deponi hadlab ōtdi misoli palang.

    Bizda bōlsa şundoqça şayton laʼini,
    Ōzbek jangavorlarga ōxşaş baayni.

    Kōpam emas bas bizga bōlsa yuztaça,
    Bir hamlada Moskovu Pyotrni şul dam,

    Olardik sanamasdan sakkiz degunça,
    “Barbarossa” sōng bizga kerakmas heç ham.

    Sartlar solmasdan olḡov–dolḡov qasirḡa,
    Deponi qurşab oldi faşist mingtaça.

    Noiloj qolgaç ōzbek batalioni,
    Bir yuzu bir jangovor tuşdi asirga.

    Absus neqilsin şundoq ekandir taqdir,
    Heç kimsa qismatini etolmas tahrir.

    Kimnidir qōrqoq etar, vayokim botir,
    Yaratganning ōzidir har işga qodir.

    Smolensk,Moskov çun jang qirḡin barotda,
    Fyurerning yetmiş foyiz yōqoldi kuçi.

    Jang boşlanganda Kursk yoyi tomonda,
    Qayrilib singandi Adolfning ōçi.

    “Barbarossa” rejasi oqsaqlab qoldi,
    Faşistlar niyatiga ḡulḡula soldi.

  • Koncentracion ōlim lageri

    Vaḡonga bir yuzu bir asir sarbozni,
    Joyladi deb “XANDE XOX” –sirḡab ovozni.

    “Qōllaringni kōtar” – sōzdir nemisça,
    Kōtarmasang qōyvarar ovçarka-vozni.

    Asirlarni solgan sōng vaḡon qamoqqa,
    Beş sutka yōl bosdi kun botar yoqqa.

    Na non berdi,çiqormay hojatga beşkun,
    Oyoq qōli boḡlovda vaḡon qoşiga.

    Heç qandoq dodu voyga boqmasdi heç kim,
    Tep deyardi posbonlar aynan boşiga.

    Qayrilib boqmas bir kas yoqsangda olov,
    Kōru kar bōlmiş falak, zamin ham savoq.

    Qōrqinçli sahrolarda yolḡizsan gōyo,
    Ovçarkalar ov–ovi qōrqitar kōzni.

    Vaḡonlar taq–tuq yelar qaynaydi havo,
    Kuydidar asirlarning nafasi yuzni.

    Vaḡonlar qaror topdi ōrman qaʼrida,
    Bahaybat çet qurḡon oçdi darvozasin.

    Yon verda yakkam dukkam qişloq joy zora,
    Kirgandan taq yopildi metin darvoza.

    Qōrḡon içi xuddiki qitʼaga ōxşar,
    Kazarmalarni ajratgan sim tikonli,

    Tus turxi dillarga qōrqinçlar qōşar,
    Aytişga burolmas insonning tili.

    Posbonlar zotining uruḡi serob,
    Qavoḡi osilgan,nigohi zahar.

    Faşistlar makonin ozor mahsuli,
    Dōqu pōpisasi yurakni ezar.

    Bu maşʼum dunyoda yōqdir tanişlar,
    Pulimyotu avtomat-qonun hukumron.

    Asir sartlar çekida eng oḡir işlar,
    Quvatsizlarni posbon ōkirtib tepar.

    Avtomatu pulimyot tayyor ōqlangan,
    Nojōy qimir etganlar topmaydi omon.

    Haydab çiqar qoronḡu yaqinroq tongga,
    Şomda haydab kelarlar simxor qōtonga.

    Yumuş ham çun oḡir ,ḡoyat xilma–xil,
    Bunkirga betondan poydevor quyiş.

    Asirlar çun qurilar simxordan manzil,
    Oç işlar,taşnalikdan azobda ōliş.

    Jussalar qoq suyak,diydalar nursiz,
    Posbon,ovçarkalardan poymoldir ḡurur.

    Faşistlar amriga bōysunmoq sōzsiz,
    Ayrim xabarkaşlar kun kōrar maḡrur.

    Şavqatsiz faşistlarning tepkilaş izmi,
    Tepma deganlarning quriydi şōri.

    Ovçarkalar jabridan sōnganlar ozmi,
    Bir yuz birlarga ular gōyo oç bōri.

    Azaldan masal bor:hazar yomondan,
    Qurʼon qorisi bor ekan-topildi ular.

    Dōst endi oḡir kunda qorilar bizni,
    Oyatlarin tingladik har şomu sahar.

    Tahqirga mahkumdir kim bōlsa ōzbek,
    Faşistlarning ḡazabi ayovsiz ḡajir.

    It azob hayoti,kuçasin boşi berk,
    Ular uçun şafqatsizlik hukumron zanjir.

    Har kuni tinimsiz ōnolti soat iş,
    Çōlu sahrolarda qum, asfalt tōkadi.

    Non qayda,suv içsa şuguna taşviş,
    Goho Fyurerini qarḡab sōkadi.

    Kōz kōrdi,kuzatdi barça dahşatni,
    Asirlar hayoti dōzaxdan ustun.

    Osmonda kōçib yurgan bulutlar emas,
    Xorliklar ozoridan ōrlagan tutun.

    Tahqir haqoratlar iskanjasida,
    Bordir jon berganlar,iymoni ōyḡoq.

    Adaşmas iymoni but Haq kōçasida,
    Qurʼon oyatlar bizni etdi ittifoq.

    Bir yuz bir sartni asir tuşgan uruşdan,
    Joyladi oçiq havo simxor qōtonga.

    Quruq yer,ozgina bor xoşak qamişdan,
    Ixtiyorini berdi Gobbels xokonga.

    Kazarmalar bir yoqda tursin,ularga,
    Oçiq havo bas,çeksin derlar ozorni.

    Ularning çekidadir bōysunmok şartlar,
    Ōkirtib tepar posbon boş tortganlarni.

    Koncentracion hibsning odamdir ovi,
    Millionlab yevreylar totgan taʼmini.

    Millioning tōqilgan kelmayin dovi,
    Beş millioni ozod rus yengaç ḡamni.

    Topşiriq berdi Gebbels ovzi qon yirtqiç,
    Xōp demasa darhol kallasin yulḡiç.

    -Qança qolgan bōlsalar ōlmay sanoḡi,
    Maxluq kabi bōlsin der-barin siyoḡi.

    Tepib turing belgamas faqat boşiga,
    Etga ilinib tursin kalla çanoḡi.

    Tuproq qōşing “Balanda” kapust oşiga,
    Kōrganlar boqsin ōlikdek qaraşiga.

    Bir oydan sōng op kelgum dolḡovlarimni,
    Kinoga tuşirguçi olḡovlarimni.

    Kino qilgum nom qōyib rusning askari,
    Turxin tamoşa qilsin Fyurer laşkari.

    -Sen sartlar kun uzzukkun,keçayu kunduz,
    Hamd sano ōqing dedi Fyurerimizga.

    Beşmi,olti bor har bir soatda sōzsiz,
    Umriga umr tilanglar Kumirimizga.

    Rusçamas ōqing mayli milliy tilingda,
    Aksinça qarḡab yurmang şayton ilmingda.

    -Xudo berdi dedi bizga Qudrat qori,
    Ōqiybering endi beş mahal namozni.

    Ōqing ruku turmasdan xovfli simxori,
    Ōqiymiz ōtirgança Hak aytgan vʼazni.

    Işga haydamagan kun,tong sahar,mahal,
    “Bomdod”ni ōqiymiz sarosima bōlmay.

    Işga haydagan kunlari esa behol,
    Ōqiymiz “Xufton” namozini uxlamay.

    Lek bir iltimosim bor Xudo nomidan,
    “Vitri Vojib” namozin ōqisin Uluḡ.

    “Duo kunut” ni Asad esada horgan,
    Ōqisinlar sirḡalgan ovozda buḡiq.

    Bir oy ōtgaç ōz biri qilib tamoşa,
    Qah-qaha kulganiça quvonçi toşa:

    Quvonçdan yoqa tutib Borman Alfredga,
    -Kimga ōxşar siyoḡi qara bu yoqqa.

    Bir-birini nuqurlar hayratda qotib,
    Tovba qilinglar tovba,ōxşar maxluqqa.

    Aynan şu başarasin olsak kinoga,
    Laşkarlar kōrsa ruhi yetar samoga.

    Şōro odam simonlarni sartmi, qirḡiz,
    Ikkinçi sortli odam sanarmiş hargiz.

    -Kamdan-kam bu topindiqni ayt qay joyga,
    -Arziydi ḡolib kelsak jahon muzeyga.

    Kino qilsak nom qōyib rusning askari,
    Turxin tamoşa qilsa Fyurer laşkari.

    Qōrgay ruslarning oç işlatişlarini,
    Uruşolmas quvvatsiz beçoralarni.

    Kutaringki qilsak Fyurer sarboz ruhin,
    Pisand qilmaslar marşal Jukov buyruḡin.

    Ne qilmoq kerakligin hozir aytgayman,
    Bir buxanka issiq pişirilgan nonni.

    Ōzim ular boşiga tepib otgayman,
    Şunda kōrgaysanlar oç ōlasi itdek.

    Bir tişlam non uçun bir, birin talaşin,
    Şul paytini tuşursang kinoga boplab.

    Maxluqlarni kōrsatib,laşkarlarining,
    Rōhin toştirmoq edi Gibbelsxon arbop.

    Qōton nazdida turib Gebbels xakoni,
    Asirlar tomon otdi tepgança nonni.

    Ōrtaga tuşdi hali issiḡi ketmay,
    Gebbels-çi qarab turardi kiprig heç qoqmay.

    Tandurdan hozir uzgan behişt hidli non,
    Sulakayin saçratdi Gebbelning xokon.

    Asad sepkil avaylab olgaç qōliga,
    Behiştning hidin sezdi, xudo nematin.

    Yon veriga boqayotib bir sonya kutmay,
    Qoq jussalarga boqib berdi Uluḡga.

    Manglayiga tegizib nonni uç karra,
    Asirlar aytdilar şukr Haqqa yuz bora.

    Nonni ōpib Qurʼonning qorisi Uluḡ,
    Yuz bir tōramga bōldi nafasi qutluḡ.

    Aylana ōtirib musulmonçasiça,
    Oyoqlarin egib qalaştirganiça.

    Tōram nonni qōlida tutgança biroz,
    Çiqardilar Xudoga şukr deb ovoz.

    -Yaratgan tangrimni xalq sevsalar jondan,
    Bandasiga yoḡdirgay risqin osmondan.

    Fariştalar ayturlar taʼbiru ehson,
    Bir uvoqça non erur behişti gulşan.

    -“Allohu Akbaru ilohi” deb ovmiyn,
    Dedilar Haq yozdi bizga lutf karamin.

    Olam sarvari ehson bermas har kimga,
    Xudodan qaytsa taşlar dōzax ōtiga.

    Nonni toptasa, tepsa uygança qavoq,
    Erta, indin yer tişlar zero ertaroq.

    Qadimdan inson onggida bordir masal,
    Bu ming yillardan buyon qilmoqda amal:

    “Bita mayiz topsalar Osiyo xalqi,
    Qaqragan sahrodami, asirda yoki.

    Qay yerda bōlmasin nafsi pok kaslar,
    Qirq bōlak qilib yegay bitta mayizni”.

    Bu ezgoik hayratni bilmas nokaslar,
    Iymoni yōq çaqalmas maḡzin bu sōzni.

    Bu udumni Haq bitkan yurakka hayhot,
    Haqqa şukr deb asirlar ōqirdi oyat.

    Lek aksinçasi bōldi qōrquvdek holat,
    Tepgan nonni ōpdilar muslim insondek.

    Tanin qaltiroq tutib boşda yōq quvvat,
    Til çiqarolmas Gebbels ōlgan ilondek.

    Şart uzulganday bōldi şaytonzot dumi,
    Lol qoldirib musulmon elning udumi.
    // // //

    Uluḡ der,–bordir bizda madrasa kōrgan,
    Haqning kalomlarin yodaki bilgan.

    Jamiyki beşta qori–osmon yulduzlar,
    Tin bilmay tariqat yōl ravişin izlar.

    Qorilar-men, Sobir,ikki Asad,Qudrat,
    Muridlar Iştihonlik Baxtiyor, Barot.

    Qudrat qori esa Qurʼon ilmda toşgan,
    Men, Sobir, Qudrat, Asad ukasin siyḡoq.

    Qorilarining yoşi esa ōrtaça,
    Asad siyḡoḡnig yoşi ellikdan oşgan.

    Buxoro madrasada olgan ul saboq,
    Muridlarin sanoḡi qarib ōntaça.

    Asad kuyik va Asad sepkili ham bor,
    Tōrtinçisi Asad esa Jomboy tamondan.

    Xaddang,–ha desang tikka taşlaydi tovdan,
    Siyḡoḡida obrōy baland ham eʼtibor.

    Uluḡ der Qurʼon ilmning yōqdir adoḡi,
    Bu qorilarda mendan kōp ilm ōçoḡi.

    -Yōq,yōq derlar bari tōrt qorilar çaqqon,
    Sizing vaʼzingizda bor olami qurʼon.

    Uluḡning vaʼzi esa maroq qaldiroq,
    Yiḡi aralaş gōyo Kavsari buloq.

    Qori Uluḡ avozi tomom boşqaça,
    Sirḡalib çiqardilar ḡijjak singari.

    Qurʼon qiroati ham tomom ōzgaça,
    Sezuvdik oxiratni aytgaç ilgari.

    Darvişlar ovnab ingrar qiroatidan,
    Yitadi fariştalar turgan arşgaça.

    Ona haqda gap ketsa Uluḡ der-bu çin,
    Sabaq olmoqqa javon ayollar uçun.

    Madrasa yōqlikdan kentda Buxoro,
    Saboq olmoqqa javon ayollar zora.

    Onam ōn tōrt yoşida kelinçak payti,
    Yosdiqdoşi Mirzabek bilan haynahoy.

    Nişopur madrasasin ilm ōçoḡida,
    Yetti yil saboq olgan tinsiz Manḡitoy.

    Nişopur kōhna qadim afsona şahri,
    Er,xotinning yaşnagan şunda bahori.

    Ikkisi tōliq bilgan arab,fors tilin,
    Ōşa davr saboḡin siz taʼsavvur qiling.

    -Men madrasa eşigin emasman kōrgan,
    Otam,onam men çun bōlgan ilm ōçoḡi.

    Uç,tōrt yoşimda Qurʼondan sabaq bergan,
    Qurʼonni yod bildim ōn yoşimda çoḡi.

    Bobom Hakimkan Mirzolarning Mirzosi,
    Omonmiz degan bōlsa qurʼon soyasi.

    Qurʼon qiroatdan sōng Asad navbatni,
    Duo olişlari çun berdi Uluḡga.

    Sof yiḡi ovozida aytgan duosin,
    Tingladilar quloq ding – tutib buzrukka:

    -Ey odam zotin doniş bilan muşarraf,
    Yaratgan tangrim ōzingsan aylagan zot:

    Ey odam zotin mavjudotdan muʼtabar,
    Ōzingsan tilu ong berib yaratgan zot!

    Odam naslin yer yuziga mehmon etgan,
    Sensan ōzing yagona toq bezbonimiz.

    Omonat umrin menga fido qilsin deb,
    Tuproqdan odam qilgan binokorimiz.

    Hikmating bilan yerga hayot baxş etgan,
    Risqni yerdan bergan saxovat peşamiz.

    Kelarimiz,borişimiz Senga tomon,
    Muqarrar etgan Ōzing qiblahgohimiz.

    Ey..,bizni iymon bilan sarfaroz qilgan,
    Jaholat,butparasdan xolos aylagan.

    Şuurimizni oşirgan mavlonimiz,
    Har zarrasin avliyolarga makon qilgan,

    Ōzingsanku rōyi zaminning posboni,
    Habibimiz,Rasulimiz,Sayidimiz.

    Ey…,(salollohu alayhi vasalamin),
    Bizni ummat qilgan ham uzing osmoniy.

    Uluḡ Murabiy! Buyuk va ham mukarram,
    Kalomi şarifingni xotiri bizni,

    Muslimlaring kufuru budparastlardan,
    Gunohdan foriq,gunohkorga mute qilma.

    Kalomi şarifingni xotiri bizni,
    Taqvador,pahrezkor qil, beiymon qilma.

    Kalomi jalolingni hurmati bizni,
    Qazoi muborak ōlimingga dōst qil.

    Kalomi oliyang haqqi yerimizni,
    Xuk oyoqlari bosmasin,ehtiyot qil.

    Kalomi muqaddasingizni hurmati,
    Buxoroni kin,yomon kōzlardan asra.

    Kalomi oliyang haqqi va hurmati,
    Samarqand sayqaling toptovçidan asra.

    Kalomi pokingning haqqi va hurmati,
    Turkistonning muslimlarini xor qilma.

    Ayollarimizu farzandlarimizni,
    Ismat Nuri ila bud iymonin asra,

    Noboliḡ-ōḡil, qiz zuryodlarimizni,
    Iymon,oru nomuslarini ziyod qil.

    Davlatlar sarba–sar uruşayotgan payt,
    Musluming şayton vasvasasidan asra”.

    …..Hamma ovmiyn deya qōl panjasin yozib,
    Falakdan nojot kutar jonidan bezib.

    Bu qori Uluḡ vaʼzin emas qisqasi,
    Asli bir yuz birlar çun edi duosi.

    Asirlarga eng oḡir jazo qullagan,
    Jahonda yōq bundoqça jabr balosi.

    Der edi Asad kuyuk baloni bilgan,
    Lekin qutulmoq yōlin istang akasi.

    Jonimiz topşirilgan Gebbelsga ekan,
    Qarşi borolmaysanlar deydi barçasi.

    Gaz tōla hammomiga soladi bizni,
    Heç qaçon oçilmagay sim tōrli eşik.

    Tirikmanku demagil ōliming yaqin,
    Ōlimimiz kutmoqda ming bitta teşik.

    Kōp qayḡurmang yaqin aro umr ham tugar,
    Simxor içra ozorlar topar intiho.

    Onalar ullarini zoriqib kutar,
    Bilmaslar joningdan bōlsangda judo.

    Şul yanglik fikrlar qiynar asirlarni,
    Bir-birin yupatib berardi dalda.

    Bu fikr befoyda top ōlim sirlarini,
    Yoş umrlar yitmoqda nadomat ḡamda.

    Tahqirlarga mahkumdir kim bōlsa ōzbek,
    Xayl!Getlerin ḡazabi ayavsiz ḡajir.

    It azobda keçmoqda asirlar holi,
    Pulimyotu avtomat-hukumron zanjir.

    Oxirgi fikrlarimdan qilgum xuloso,
    Iloj topib ōliming etsang ixtiyor,

    Yaratganimiz bergay ōzi madadni,
    Kōplarga maqul tuşdi fikri Baxtiyor:

    -Voy, dod na kerak,qutuliş yōlin istang,
    Simxorda yōl bōlmasa,jonidan tōygan.

    Faqat bir yōli bordir ul esa ōlim,
    Ōlimni ixtiyor qil haq deb iymondan:

    Tong sahar hojatga haydagan çoḡlar,
    Sudrab bordi “Paraşa”ni Zokir,Hatam.

    Hojatga bora turib asir noçorlar,
    Zokir komendant Karl Petrni tutib.

    Hatam şer yangliḡ tepdi qavoq qoşiga,
    “Axlat Paraşa”ni tez yopib boşiga.

    Vaqtni boy bermay sakrab çiqdilar tomga,
    Beşovi ham yugurdi uşa tomonga.

    Hatam,Zokir ōzlarin taşlagaç tezdan,
    Çip yopişdi elektir barqi simxorga.

    Oyoqlari sirḡalib hojat tomidan,
    Beşivin tutdi dōstlar oyoq,qulidan.

    Bir hafta turgaç loşlar simxor devorda,
    Sōng kesib oldi payvand etgiç qahorda.

    Vraç Nikolas van Nʼyuvenxauzing azonda,
    Buyurdi boşin uzib qaynat qozonda.

    Ikki kun qaynatgaç et ajraldi hil,hil,
    Kalla çanoqlar etsiz siyoḡi bir hil.

    Eksponat qilgum deb doktor dōstiga,
    Yozuv,çizuv stolin qōydi ustiga.

    Har oqşomu sahar çoq kalla çanoqni,
    Uruştirar tişlatib xanjar piçoqni.

    Ruhini kōtardi xōp qilib tamoşa,
    Bekor yurmasdan doktor vaham hakazo.
    // // // //

    Asad sepkil ōz-ōziça ziq bōlgandan,
    Uluḡdan sōraydi Movarounnahrni.

    -Movarounnahrda ōtmiş podşoholar,
    Aslida nasabini derlar qullardan.

    Aytingçi bu kimning ajib hikoyasi,
    Şohlar zaminda erur Haqning soyasi.

    Uluḡ der,-durust bilmam Turon tarixin,
    Qudrat qori yo Asad bilar bor, yōḡin.

    Asad çol Buxoroda madrasa kōrgan,
    Qani aytsinlar turkning ōtmişin bilgan.

    -Boz ikkinçi savol bor bilsangiz,biroq,
    Ne çun Asad qorini atagan siyḡoq.

    Şundoqa savol berar asirning kōpi,
    Uluḡ der,-boşlam javob ikkinçisiga.

    -Ajdodlari aslida qovmidan “Siyoh-Oq”,
    Pokdan-da pok bōlganlar qovmiyu tōpi.

    Janglarda yengilib qovmi “Siyoh-Oq”dan,
    Qumob bōlgaç, aççuvdan “Siyḡoqlar”degan.

    Şundoqa bōldi sōngra alarning nomi,
    Zōr jangovor bōlgan çun Xudoning qavmi.

    Asad qori keksamiz qani aytsinçi,
    Quldan podşo bōlgan kim? Ilk bor birinçi:

    -Şayx muariqlar bizga berganda saboq,
    Keltirgan dalil Movarounnahrdan.

    Asad Qurʼon qorisi laqabi siyḡoq,
    Aytdi ōtgan şohlarni nasabi quldan:

    -Minbaʼd yōllamagay xokingga ḡanim,
    Qaçon ozod bōlgaysan ona vatanim.

    Biroq keçmişingning doḡlari ila,
    Dilimda alardan alamlar tōla.

    Asad qori aylab qiziq hikoyat,
    Muariqdek keltirar ajib rivoyat.

    -Siyosiy jihatdan Ḡazna davlati,
    Qaram edi Samoniyga yetmay quvvati.

    Ḡaznada iş tutgan har bir hukumdor,
    Istiqlol orzusiga berib ixtiyor.

    Vale qilolmagan heç biri iloj,
    Mustaqil şoh yangliḡ kiyolmagan toj.

    Turkiy ḡulomlardan bir laşkar boşi,
    Sobuktegin deganning porlab quyoşi.

    Avvalboş tōqqiz yuzu oltmişinçi yil,
    Isyon bahonasida iş tutib dadil.

    Mahalliy hukumdorni aḡdarib taşlab,
    Hukmini yuritdi Sultondek boplab.

    Nişopurning qul bozoridan Alptegin,
    Sotib olgan quli esa Sobuktegin.

    Qomati kelişgan kuçli va norḡul,
    Sobuktegin bōlib aslida bir qul.

    Puldor,turkistonlik qulfuruş atayin,
    Gōzal kanizaklarni sotib olmayin.

    Arzon sotib olib qulfuruş tojir,
    Qimmat sotardi juda ham debon botir.

    Har vaqt ḡulomlarni bozorma bozor.
    Olib yurgan,çiqsa yaxşi xaridor.

    Sotib mōmay pulni çōntakka urgan,
    Bōlmasa qullarni yetaklab yurgan.

    Sobuktegin bilan ōn uçta ḡulom,
    Jangda asirlikka tuşib beimkon.

    Tojir olib yurib şaharma şahar,
    Xaridor qidirib yurganda bisyor.

    Birma bir sotilib un ikkita qul,
    Tojir sanab olib barçasiga pul.

    Lekin Sobuktegiga çiqmay xaridor,
    Zolim qulfuruşdan çekiblar ozor.

    Boşiga baxt quşi qōnib tuşuda,
    Muzaffar sarboz bōlmiş jang yuruşida.

    Gōyoki erişib sōng eng oliy baxtga,
    Saltanat şoh bōlib ōtirmiş taxtga.

    Allohga şukronalar yiḡlab aytib roz,
    Tong otgunça ōşa tun u ōqib namoz.

    Yuragidan taralib ḡubori vahm,
    Sohibining kōnglida ōyḡonib rahm.

    Ōylabdilar qulfuruş, bir pulga arzon,
    Sotajakman xaridor çiqqani zamon.

    Sobuktegin degan beçora ḡulom,
    Keça kōrgan tuşudan qalbi beorom.

    Alptegin Samoniy şohning sarlaşkari,
    Qul Sobukteginga tuşib nazari.

    Janggu jadallarda bōlur deb lozim,
    Sotib olib qildi navkar,mulozim.

    Sobuktegin edi mard,halol botir,
    Jangu jadallarda tengsiz bahodir.

    Insof adolat-la tutar edi iş,
    Işonçlar qazonib boşlandi ōsiş.

    Oradan ōtganda ōn beş yozu kuz,
    Ketib Alptegindan eʼtibor nufuz.

    Qul Sobukteginning poy qadami qutluḡ,
    Alptegin ōrnin olib kōtaradi tuḡ!

    Oddiy navkarlikdan u boş qumondon,
    Bōldi oxirida ham yurtga sulton.

    Hukmi şariatdan çiqmadi taşga,
    Adolat va haq deb kirar kuraşga.

    Sipohsolor bōlib oxir şahriyor,
    Ḡazna davlatini etdi barqaror.

    Dunyoda ōn minglab zodogon qolib,
    Davlatni bir ḡulom ilkiga olib.

    Keçagi qul noçor mahkum zanjirband,
    Bugun oltin taxtda kōring arjumand!

    “Ol qulim”degan gap çin bōlsa e….,voh,
    Gal kelib quldan ham bōladi podşoh.

    Mahmud Ḡaznaviy kim şohi jahongir,
    Edilar ōşa qulning ōḡli osmongir.

    Sobuktegin oxir topolmay nojot,
    Uç kam minginçi yil etadi vofot.

    Arab xalifasi sezib bu holni,
    Mahmud Ḡaznaviyga berdi iqbolni.

    “Amirul-Mōminin”unvoni birla,
    Ḡaznani,Eronu Turonni birla!

    Taqvodor şaxs edi Mahmud Ḡaznaviy,
    Siyosotdon,botir,şer yangliḡ qaviy!

    Eronu Turonu Hindu Hazaron,
    Bōldi Ḡaznaviyga tobeʼi farmon!
    // // // //

    Subhu dam,tong yorişmay turgan mahalda,
    “Bomdod”namozga turmasdan uyqu holda.

    Yer ostidan çiqqandek gōyoki ovoz,
    Asad senkil kuylardi qōşiḡini roz.

    Asirlar,-bemahal kim aytur deb ḡazal,
    Yo emastikan derlar şiviri ajal.

    -“Sabo arzimni yetkur moh tobon bir kelib ketsun,
    Tamomi husn elining şohi,sulton bir kelib ketsun.

    Tutarga bir dami suhbat asiru notovon birla,
    Dariḡ tutmay nigorim bōlsa imkon bir kelib ketsun.

    Neça kundan beri kōrsatmayin vaslin soḡintirdi,
    Tarahum aylasun ul şōx jonon bir kelib ketsun.

    Qafas içra asiram andalibdek doḡ hajridan,
    Agar bir marhamat qilsa guliston bir kelib ketsun.

    Va yo qilmoq esa qurbon bu zulmi kor boridan,
    Olib qōliga xanjar mardi maydon bir kelib ketsun.

    Ketib tandan madorim gul yuzim çun zaḡfaron ōldi,
    Dilimni quvvati,dardimga darmon bir kelib ketsun.

    Agarçi mendan ōtgan bōlsa har sahvu xato,dildor,
    Keçursin ,tavba qildim,yuz puşaymon:bir kelib ketsun.

    Nigohini neça ahdu vafolar boḡlagan erdi,
    Degil kōp qilmasun ahdini yolḡon,bir kelib ketsun.”

    Kōzidan “Sepkil”ni yoş selday oqardi,
    Xudoga nola qilib Arşga boqardi.

    Yaqin kelayotgandek gōyo u yoḡi,
    Yiḡladi,yiḡladi qoq bōlib qaroḡi.

    Kōz yoşlari-la jismu jonin sovutib,
    Bilardi uzulişin yerdan oyoḡi.

    Yuz,kōziga qamiş xoşakni tortib,
    Tinsiz yiḡlardi kiftlarin silkillatib.

    -Jon maraqqa qadalib sas çiqmas bizdan,
    Nasihat beriş qayda çiqqandek esdan.

    -Uylanmaganman hatto hasratda holim,
    Ortimda qolmadi ḡōr biron niholim.

    Kiftin silkitib hung yiḡlab Asad sepkil,
    Ḡazalin kuylardi şal holatda butkul.

    -Bu baytni kim yozgankan ayting Aʼzamni,
    Deb hayratda qoldilar qorimiz Qudrat.

    Uluḡ tasdiqlab,bayti dedi – Hamzani,
    Mung ḡazalkan deb qōşib qōydilar Xuşvaqt.

    Şomni tongga ulab ular har keça,
    Ōtmişdan yo hadisdan qilur hikoyat.

    Ertaklar aytkandek gōyo ming bir keça,
    Har keça ōqir hadis vaʼzlarin hayhot.
    // // // //

    Tong sahar haydab ketdi jangalzor tomon,
    Borgaysanlar deb kengroq manilga omon.

    Bedarmonlar yiqilsa oyoq alkaşib,
    Asirlar turḡazardi ōndan bittasin.

    Bir zumda Ovçarka itlar vov-vovlaşib,
    Talardi yurarmasin birdan ōntasin.

    Qoq jussali noçorlar emaklar zōrḡa,
    Posbonlar tepardi bōyin urçuḡiḡa.

    Ōrmonga kirar kirmas Gebbels buyurdi,
    -Qullaringni kōtarib turing teskari.

    Ovçarkalar atrofin ōrab uyurdi,
    Fyurerga hamdu sano ōqing degandan,

    “Hazrat Yosin surasi taboraki”ni,
    Tik “Bismillohir rahmonir deya rahim”.

    Beş qori mung boşladi “Yosin” surani,
    Lablarin piçirlatib qolganlari ham.

    -“Yosin val quronil hakim innaka,
    Laminal mursalina.ʼalo sirotim.

    Mustaqim.Tanzilol ʼazizir rahim,
    Litunzira qavmam mo unzira obouhum.

    Fahum ḡofilum.Laqad haqqal qavlu,
    ʼalo aksarihim fahum lo yuʼminun.Inno,

    Jaʼalno fi aʼnoqihim aḡlolan fahiya,
    Ilal azqoni fahum muqmahun va jaʼalno……”

    Şul kalomga kelgandan Borman der-tōxtang,
    -Ōqiyotirsiz hamdu sanomas bōhton.

    Mumkin bizni sōkayotir bor ovozda,
    Yo qarḡayotir debon ōlaqol tezda.

    Bunça kōp qarḡişlari kimga ham darkor,
    Oşiḡi Fyurerimiz qornini mumkin.

    Yorib içak çavoḡin qiladi çappa,
    Çōktirişdan Kumiring obrōy orini.

    Ne foydasi bor sizga yorsa qornini,
    Yaxşisi avtomating sayrat baralla.

    Şundaki bōlur bizga yaşamoq muqim,
    Otinglar asirlarni kōz yumib çippa.

    -Xayl!Getler deb hamdu sano ōqimasa,
    Ḡazablarimga magar amal qilmasa.

    Oting dedi ōlmagan yetmiş yettisin,
    Gebbelsning aççuvini pasaytib bōlmas.

    Tezda yōqot der,-nonga nopisandasin,
    Uning buyruḡin bir zot qaytara olmas.

    Ōlimdan oldin sano Fyurerimizga,
    Aytsinlar çin yurakdan Kumirimizga.

    Avtomatu pulimyot sayradi şul on,
    Ustma ustin alkaşdi loşlar beomon.

    Oxir zamon bōlgandek osmon gupuri,
    Falakni qopladi çang quyun uyuri.

    Çōl biyobonlargaça momoqaldiroq,
    Qurutdi gōyo endi topilmas suvloq.

    Jangalzor içra ayiq ōkirdi voy,dod,
    Taşnaman deb qaroḡi voyrondir buloq.

    Qarḡalar qaru qarlab bermoqda xabar,
    Ketganlar yaqin oro bulur deb bedor.

    Tulki,şoḡol oçlikdan uvullar gohi,
    Falakka yetmayotir quzḡunlar ohi.

    Bu qandoq xilqatkan,bu qandoq razolat,
    Millionlar ōldi der,-osmondagi zot.

    Na andalib,na kaklik kōrinmas quşlar,
    Yer qaʼriga kirganmi sayroqi xeşlar.

    Qirḡoqdan toşmoqdalar ummoning suvi,
    Oxirzamon belgisi emasmikan bu.
    // // // //

    Qiyomatni aytuvdi qorimiz Uluḡ:
    -Er yonadi topilmas parça joy quruq.

    Bilsangiz zamon toboro yomonlaşar,
    Tiriklar qabrda yotganlarning ōrnini.

    Qilmagunçalar orzu xor,zor insonlar,
    Qiyomat ruy bermagay qaysi bir kuni.

    “Qudsiy” hadisda Xudo qiladi ogoh,
    Zamonni sōkmang zamon menmanku illo.

    Payḡambar(a) zamonni sōkmanglar faqat,
    Badxōy bōlişlarini aytuvdim barvaqt.

    Kim yaşamoqda bilsangiz bu zamonda,
    Ehtimol biz,farzandlar yaşarlar unda.

    Bugungi zamon behtar bōlmas ehtimol,
    Dunyoda keçayotgan janggu jadalda.

    Zōr,mazlum riskin tortib olur bemalol,
    Lek heç narsadan tap tortmayotganlari.

    Zilzila, toşqin haddan ziyotliklari,
    Kim ōzar deb yasayotgan qurol kuşdori.

    Razolat,qabohatlar oxir zamonning,
    Belgisi erur qiyomat qoyimining.

    Qaysi eʼtiqodda ekan, qatʼi nazar,
    “Sikistin kapellasi”ni insonlar.

    “Hamsa”, “Ilohiy komediya”, “Masnaviy”,
    “Tovrat”, “Qurʼoni Karim”dek kitoblarni.

    Ōqib ōrganmaydilar nafsi yovoyi,
    Odam ōldiriş qurol anvoiy turin.

    Yaratib, qōllab kōrdi bilay deb sirin,
    Bular Xudodan qaytgan emasmi zotlar.

    Qurutgaç millionlab jonni yostiḡin,
    Daryo, qurt-quşga kelar navbati qirḡin.

    Bu ham zamonning oḡir muşkuli battar,
    Zamon aynib razil insonlar dunyoni.

    Olgaç holin tang qilur mazlumlarini,
    Mazlum yaşaşdan tōygaç kōpayib xatar.

    Ōlimni orzu qilaboşlaydi tezroq,
    Misoli bir yuzu bir asirlar qadar.

    Xudo ham bandasin yer yuzida yaşay,
    Olmasliklarin kōrgaç asrab ōtirmay.

    Barça zolimlar bilan qōşiboq darhol,
    Borliqni tōntarib yuboradi alhol.

    Qiyomat qoyim – Başorati Qurʼonni,
    Yuz kōrsatadi. Toḡlar havoda qalqib.

    Quyundek bosadi duç kelgan baloni,
    Quyoş ham nayza bōyin tuşadi pastroq.

    Daryo,bahr,ummon qaynab yōqalar suvloq,
    Jon saqlaş çun tangadek topilmas soya.

    Jon halokatni kōrib turadi zimdan,
    Bir tekist bōlur tepa, qirḡoḡu qoya.

    Hōlu quruq lovullab yonar barobar,
    Zolim-zolimligidan qolmagay asar.

    Mazlumliklardan nişon qolmagay biron,
    Hamma ojiz,loyoqatsiz,kar,nogiron.

    Yiḡloqi mavjudodga aylangay bari,
    Taxt ravonda ōtirib şiftdan qaragan.

    Mening ilkim uzun deb,istaganini,
    Oyoq osti qilgan,molim bor deb,hayhot.

    Yōqsinlarni qiynagan, yōrgagin hullab,
    Çinqirgan gōdakka aylanar ul zot.

    Qiyomatda ōrmonlar yonar,joni bor,
    Olovda barçalari tirik qovrilar.

    Ummon suvlari qaynayotgan mahalda,
    Bōronlar ōrab turar yoni verini.

    Ummon qaynagan suvin otib falakka,
    Qayta qaytarib quyar qaynoq suvini.

    Yaratib bu ḡavḡolarni azal hukumron,
    Bu ne savdokan deya ōzi ham hayron.

    Uçi xam girdobini gumon topmoqlik,
    Adadsiz hayqiradi tōfonli ummon.

    Girdobin içra ming tur ovoz çiqarib,
    Vahm dahşat solib toşar osmonga tomon.

    Xazon bōlur quruqlik hattoki sahro,
    Ōsib yotardi kōm-kōk daraxtu giyoh.

    Endi esa yonyotir eng gōzal olam,
    Ne jonzot bōlsa unda quruydi ul ham.

    Biron tomçi suv oqmas sariq dunyoda,
    Ostiyu usti yonar otaş olovda.

    Ustidan fariştalar uçib utolmas,
    Kōzlagan manzilga dut içra yetolmas.

    Na bir qultum suv bor,na odamiy sado,
    Joni bor,yōq,dut qaʼrida bōlur ado.

    Olovning harorati çunon ham baland,
    Borlik lovullab yonar dutlab qap qaro.

    Baʼzida olov toḡlar kōkka otilar,
    Olov daryolar esa ḡarb tomon oqar.

    Yōlbars titgandek ohularni saʼyd etib,
    Ajdar yutgandek quyonlarni qiyratib.

    Dut bulutlar zibu ziç qoplar osmonni,
    Taqqa qōyib boşini yotib uxlaşga.

    Bu holdan toqati toq bōlib insonni,
    Sabri yōq,dutsiz joyni top deb sōzlaşga.

    Ey ahli dunyo! Qiyomat kunni sizlar,
    Oxirat hudayçilari kōzingizni.

    Hali keçmas vaqtingiz mōl moşdek oçing,
    Kōru kōrona tezlaştiruvçi zotlar…

    Ey zillat ahli dōzax taraşalari,
    Ōpkangiz bosing! Dunyo şahriyorlari.

    Haddingizdan oşmang! Itdek xorlik onlar,
    Benavolik, badbaxtlik yaqin lahzalar.

    Heç kim va heç narsa emasliklarini,
    Bōyni yuḡon, kar, kōrlar olmas bōyniga.

    Dunyo ōtgandir iymonsizlar qōliga,
    Buni kimdir bilur,kimdir qilur inkor.

    Jamiyki zaboni uzunlar diydiyosin,
    Takrorlar oḡir vaziyatda ham zōrlar.

    Islom Payḡambari aytgan aqidasin,
    Başoratini kamdan kam odam eslar.

    Iymon yōlini faqat Rōza kunlari,
    Ōlgunça bōkib ovqat yemoqdan derlar.

    Biladigan johillar ōz Payḡambarin,
    Başoratlariniyu hayotin zotning.

    Rōzḡorlarin kim qaçon qilgan faromuş,
    Tarix davomida jamiyki yaratgan.

    Ezgulikka tupurib qildilar bōm-bōş,
    Odam ōldiriş qobiliyatin hargiz.

    Namoyiş eta boşladi kabi faşist,
    Şuning ōzi dunyo xotimasimikan.

    Şuning ōzi odam maʼnaviyatinig,
    Tōla-tōkis tanazzuli emasmikan.

  • Suratning nişonasi

    Erta ertalab tong otiş subhu damda,
    Keldi naxosdan Aziz ōrtançi ōḡlim.

    Qōlida surat,qarang dedilar dada,
    Uruş qurib ketsin,-hosili ōlim.

    Boqsam suratga tovba javonlik yilim,
    Ōzginasi aytgandek Manḡitoy buvim.

    Momom aytganedi sen otasan ōzing,
    Gōyoki tuqqandek ōxşaydi yuzing.

    Tōḡri qarang der,-Aziz ōxşarkan sizga,
    Surat aslida yitgan otangizniki.

    -Qaydan topding uni sen farişta misol,
    -Oylar, yillar axtardim tomom dunyoni.

    Uruşda yōqolgan deb tusmoldan tusmol,
    Axtardim internet degan aql oynani.

    Yozuḡida Niderlandnlik Remko Reyding,
    Axtararkan uruşda yitgan insonni.

    Xudojōy ōşandan oldim xatin bir en,
    Hayratlar botqoḡiga gōyo men botgan.

    Suratga sinçiklab qarasam endi,
    Surat ota bolaga ōxşab turarkan.
    // // // //

    Kōtarib gōyo oḡir yukdek suratni,
    Jōnadim tezda mingança uçar otni.

    Asr ōn uçuda borsam ona qişloqqa,
    Tuşgandek bōldim gōyo jangal tuzoqqa.

    Na gaz boru , na suv, na elektr barqi,
    Sovuqdan qaqşar joni bor Xudo haqqi.

    Uçratdim tezda Hojimurod jiyanni,
    Sōradim borliḡin keksa tirik jonni.

    -Ha, bor dedi keksargan kapmiru çollar,
    Yoşlari tōqsan, yuzdan oşgan çaqqonlar.

    Oçiq aytdim jiyanga qōlimda surat,
    Otam dedim entikib topkança jurʼat.

    -Qaydan topdingiz deb tutdi savolga,
    Naql ayladim barin sarguzaştlarimni.

    Kelolmay turdim avval biron qarorga,
    Sōng aytdim otamni izlaganlarimni.

    -Qay manzildan topildi dedilar otang,
    -“Amersfort ōlim lager”da ekanlar otgan.

    Keksalar nomlarin aytdi birma-bir:
    Xadiça moma,Namoz çol, Bahrom Darviş.

    Jon dōsti usta Xayit bilguvçi kōp sir,
    Kolxozda toqa temirçi usta edi.

    Uruşga olmadilar şul bois uni,
    Çōqda qizdirib ketmon, şoxa yasardi.

    Kolxozda sanoqsiz edi temirçilik iş,
    Ham havo oçiq mahal paxta,don ekiş.

    Otang bilan mol boqqan kezib tōqayni,
    Barisi kōrib bir-bir otam suratin.

    Bir ovozda dedilar otangiz sizing,
    Quyub qōygandek ōxşar gōyoki ōzing.

    Heç qandoq farqlamadik sizlarni bizlar,
    Yuz,tişing ōxşar, burun siyoḡi, kōzing.

    Oxir kun topganda Momojon xolamni,
    Suratni kōrgandan,-voy ōlsin quv boşim.

    Bu taḡomku tanidim jiyan otangni,
    Birga ōsdik, tengqurmiz otang-la yoşim.

    Ketdim Ota yurtimdan işonçlarim tōq,
    Xayru xuş!Endi sizni kōramanmi, yōq.
    // // // //

    Ikki ming ōn tōqiz yilning may oyidan,
    Uç kun ōtganda kirib hovliga Aziz.

    Kōzlar barq urar, yuzi soçar alanga,
    Xuş xabar dedi ota agar bilsangiz.

    Remko Reyding çarlabdi bizni yoniga,
    Muamo bordir mumkin bir neça sōzsiz.

    Bordik Gollandiya degan davlatiga,
    Gullarga kōmilgan sof-mamlakatiga.

    Samarqand,Buxoro,Şaxrisabz misoli,
    Amersfort kent, Utrexta-jannat timsoli.

    Ōt-otaş orasi bōldi makonimiz,
    Notaniş donişmandga tuyqus ne deymiz.

    Dardlarimiz aytmasak azobda jonlar,
    Orom ham begonadir keçalar,kunduz.

    Bordik keng hovli gulzor,sayqalgan sōri,
    Donişmand Remko Reyding oldilar qarşi.

    Diydalari mujassam butun qalb qōri,
    Otamni eslatdilar sōrab sōraşi.

    Boqiş,yuriş turuşi, sōzlaş ohangi,
    Qad basti,gaplari ham taklifoti.

    Kamdan kam soçlarini kumuşdek rangi,
    Otamni eslatdilar (ōçmagay yodi).

    Sōraşdik hol ahvol ōzbekona misol,
    Gōyoki biz tanişdek ming yildan beri.

    Sōzlagaç taqdirimiz uni etdi lol,
    Vijudin qamradi otam sarguzaşt sehri.

    Bir yuz bir şayidning mozor qōrḡonini,
    Turgandir deb işonmay bordik kōrgani.

    Sayr ayladik borsa qaytmas oromgohni,
    Karu gunglar,ḡirt nogiron şoh,gadoni.

    Bir yuzu bittta ekan gōrlar sanoḡi,
    Kōzga çalinar uyuk ruhlar qavoḡi.

    Marmar lavhalarda na nomi yozilgan,
    Nasabi,na tuḡulgan yurti çizilgan.

    Xudodan bōlganmi,balkim bandasidan,
    Bedarak ketganlar kōp yurt sahnasidan.

    Bir çetda turardi mung mozor notaniş,
    Marmar toşga sayqal bergan gōyo behişt.

    Otamning arvohi duç kelibon nogoh,
    -Şoirsan ḡaming kōp deb ayladi ogoh.

    Taşlagança arvoh menga kōz qirini,
    -Bemahal kōmgan otang faşist qirḡini.

    Marmarning yoriḡidan boqib arvohi,
    Tuşaqolgin yonimga qōrqmasdan heç ham.

    Mung turib yoş tōkardi diydasi gohi,
    Qiyomat qoyimgaça xuş qol deb endi.

    Diydor kōriştirgan Haq Xudoga şukr,
    Otamni kōrib qaytdim ōḡliman men de.

    Soḡinib kelganmiding meni odatan,
    Ḡam ḡussalar kōp çekdi sizlar çun otang.

    Romozan tōnḡiç ōḡlim kōrdim yaqinda,
    Farzandlari soḡ yurmiş Ziyovuddinda.

    Oqtepa qişloq esa qolmişlar bōm-bōş,
    Na Norquvatuzun, Bebit, Hayit, Çōtboy,

    Qobul hangi, Bōri otboqar, Xumaroy,
    Men qatori qolmapti Oqtepam behuş.

    Darviş Xolmurot,Tongotar, Donyor xaddang,
    Narbiş eçki, Narxal kampir ikkisi ham.

    Jumayev, Haydarov, Samanov “Erk” kolxozin,
    Tiklab ketgan deb el eslar, rais sarbozin.

    Oh! Dariḡ, ketma-ket ketdi kolxoz raisi,
    Ajalga doş berosmaskan yoşmi, qarrisi.

    Sof,dona eşitilib turardi sōzi,
    Arvohmas gapirayotgan mumkindir ōzi.

    Loşlar yotgan marmar toşning nam ostidan,
    Yomḡir yoqsa ōrmalaydi çuvolçanglar.

    Gajdum çayon imirsilar loş ustidan,
    Oftob çiqsa qimirsqalar qōş yōrḡalar.

    Mōltillab boqayotgan ōzlari otam,
    Sal vaqdan sōng sōraydi Azizni gohi.

    Naberangiz dedim, mung ovozda menam,
    Kōrib bobosin çiqdi dodu voy, ohi.

    -Soḡinç hijron qovurdi jismimni dod-ay,
    Mehringizda yonib kul bōldim faryod-ay.

    Yitgan insonlar kōpmiş çōlu sahroda.
    Taqdirlar ham bir xilmas yoruḡ dunyoda.

    Gul ōndirib Niderlandlik toḡ, toşlarda,
    Ter tōkib ezgoik iş qilmiş vofoda.

    Sas çiqarmas heç bir kas hukumron tinçlik,
    Indamaslar sōrolmas kim yōq yo tirik.

    Bu şahidlarni atarkan besoyib sart deb,
    Metin ortsangda kōtarmiş oḡirmas yuk deb.

    Torat olib turgandim endi azonga,
    Tōrt arab qōşildilar peşin namozga.

    Sunnat, farz rakatlarni ōqib bemalol,
    Biri bilar ekanlar tilinforsçani.

    Sōraşdik bemalol bizlar holu ahvol,
    Soyasini ixtiyor aylab arçani.

    -Dedilar Rōza,Qurbon hayit namozga,
    Kelamiz muslimlar yotgan manzilgohga.

    Bu yurtda milliondan oşiq musulmon,
    Mozorlari obotdir kōrganingizday.

    Bu yurtda yaşaydilar inson tinç,omon,
    Kelurlar oromgohga taşrifin uzmay.

    Xayrlaşdik biz otamning arvohi bilan,
    Samolyotga ōtirdik ḡam yetagida.

    Kōmak yetmasa gar ōz keragida,
    Şohlar ham şahidlar-ayançli ḡarib.

    Sinib ketmay beli minglar ohidan,
    Yer sarişta qilgay nolimay ḡamdan.
    // // // //

    Ming tōqqiz yuz qirq oltinçi yilda momom,
    Esim kirib qolgandi,mene yitaklab.

    Uruş tugab qaytgan Xolmurod Darvişdan,
    Sōramoq çun ōḡlini bordi bedarmon.

    Uluḡ bilan uruşga birga ketgandi,
    Xatib Botir bobo yon qişloq Ravişdan.

    Hol sōrab soḡligini sōragan çoqda,
    Çōp protezini kōrsatdi çap ayoqda.

    -Dedi Darviş Uluḡ bilan birgaydik biz,
    Jang qirḡinida jonga jon uruşdik biz.

    Ming tōqiz yuz qirq birinçi yili kōzda,
    Peşindan ōtgan çoḡi nogoh faşistlar.

    Hujumga ōtdilar der,osmon falakdan,
    Çang tōpolandan heç kim kōrinmas kōzga.

    Tōrt tomondan tōxtamay ketardi janglar,
    Qiyomat qoyim bōldi gōyo zaminda.

    Na oyoḡing osti,na osmon kōrinmas,
    Tōrt,beş kişi qoçoldik ōrmon şov şuvga.

    Jangni yorib çiqişga iloj topilmas,
    Kōp ōzbeklar tuşdilar noçor qurşovga.

    Jang tōpolonlar biroz tinçigaç bizlar,
    Axtardik ōlganlarin yoki tirikni.

    Topilganlar kōz yoşin tiyolmay bōzlar,
    Qaytdik topolmay yuzdan oşiq ōzbekni.

    Heç yerdan topilmadi dōstimiz Uluḡ,
    Benom,nişonsiz yitdi qorimiz buzruk.

    Momom qaytdilar meni yitaklab uyga,
    Şal bōlgandek notovon çōmgança ōyga.

    Momom tuḡma kelbatli zaifa edi,
    Tōy, marakalarda qassob yoki oşpaz.

    Atama qōçqorlarni yiqib sōyardi,
    Kuç quvvati kuraşçan polvonlarga xos.

    Bolta ursa daraxtlar yerdan kōçardi,
    Toşloq joyni çopiqlab ekardi tarbuz.

    Baḡriga siḡmagan heç kuçḡayratlari,
    Kōrganlarni lol qoldirgan hayratlari.

    Uruşga Uluḡ ketgaç beş oydan sōḡin,
    Tuḡuldi ul-tōrtinçisi Otaquli.

    Suti qoçgan esalarda emçak berib,
    Katta qildi kenjasini ul saḡirin.

    Tinganida momajonim qōli işdan,
    Darak keldi odam yutqiç ḡor uruşdan.

    Ōzidayin polvon kelbat Uluḡ ōḡli,
    Askarlikka ketdi qaytmay uruş yili.

    Uruşdan sōng oḡir yillar kelib ketdi,
    Manḡit kampir umid boḡlab ōḡlin kutdi.

    Pol oçirdi muştipar beçora ona,
    Onalarni qildi Getler deb devona.

    Na Xatirçi qoldi, Kattqōrḡon, hatto,
    Na Karmana,Arab saroy,na Nurota.

    Ōḡling tirik dedi juda uzoqlarda,
    Kelolmaydi qōl,oyoḡi tuzoqlarda.

    Uldan qolgan tōrt nabera boşin silab,
    Momojonim qatta qildi yiḡlab,titrab.

    Keng umrovli, elning ori şul kampirda,
    Sabru toqat,bardoş,ḡayrat şul kampirda.

    Ōlganiça kōzi doim yōlda mudom,
    Joynamozu tasbehlari berdi orom.

    Ōlmasimdan kōramanmi deb ōḡlini,
    Ōttiz bir yoşda ketgan sarboz Uluḡni.

    Ajal yetgaç qaroḡi qoq,ōpka tōlib,
    Şu payda eng oxirgi umidin uzib.

    Bu dunyodan kōzi oçiq ketdi ojiz,
    Bir etak nabirasin xeşlarga bōlib.

    Momojonim ōlgaç voy-ey,oh hasratda,
    Xeş taborlar saḡirlarni qilgan katta.

    Men qoyilman momojonim bardoşiga,
    Çidab yurgan nabiralar kōz yoşiga.

    Tōrt mirzosin topşirib ajal ofatga,
    Oxirgisin oqsut haqqi çarlar frontga.

    Elga bugun xudo bergan zamon keldi,
    Şu, kampirga qōysa arzir yod haykaldi.

    Volga qirḡoq-Mamayev qōrḡonda haybat,
    “Rodina mat zovyot!”-dek ona timsolin.

    Kabi mung muştiparga haykalin tobot,
    Ezgoik timsolini aylab namoyon,

    Yurakdan ḡozot jangga çarlagan ona,
    Jonini fido aylab ona vatanga.

    Arziydi haykal qursa yurtida dona,
    Çun jangovor,qahramon ulni tuqqanga.

    Zikringda ey Darviş millat qahromoningni,
    Muslim fidoiysi ata muştuparingni.

  • Xotima

    Jon ota qaylarda qolgan qabr mozoring,
    Ey falak bunçalar jabr bergan ozoring.

    Qori Uluḡ ham Jalol Manguberdini,
    Takrorlagan qahramon ḡolib orini.

    Bu yoruḡ dunyoda kōp taniş bilişlar,
    Qōlingdagi panjalar barobar emas.

    Odamiylikni poydormas kōpdir buzuşlar,
    Naodamiylikni yalov qilgan insonmas.

    Gebbelning noşud işga ḡazabi oşgan,
    Yordam beram deb şumga bekorga şoşgan.

    Çōktirgança Adolfni obrōy, orini,
    Badnom qilmoqçi edi yormay ornini.

    Qayta oçalmasin deb jangari juja,
    Qornin yormoqçi bōlgan Jukovdek xōja.

    Tuḡuliş bor joyda bor erta keç ōlim,
    Yoruḡ dunyosi kōhna şundoḡ qurulgan.

    Kim keç, kim bir yuz bir yangliḡ erta ketgan,
    Kim Haq yōlida, kimdir teskari yurgan.

    Adolf faşistligin keçirolmas jahon,
    Unutolmas uyin buzgan hatto ilon.

    Toptab ezganlarini qurtu qirmisqa,
    Eslab berahmligin emas der qisqa.

    Millionlab jonlarni qoniga qordi,
    Qoldirmam biron yevrey,rusni deyardi.

    Niderland-da kōpdir Haq yōlida yurgan,
    Aleks de Lau,Xenka Brukzauzen-lar.

    Xamda Rassomçi uznik donişmand ekan,
    Uznik esalarda asir ōzbeklarni,

    Rasmini yon daftarga çizgan ōşaldam,
    Zoir Murotov, Xatam Qodirovlarni.

    Bu zot-fidoiy buzruk rasmlarini,
    Bizgaça yetkazolgan Xudojōy odam.

    Rahm, şafqat aylab non,suv bermoqçilarni,
    Aql past zulumkor faşist tutib joḡidan,

    Non,suvni tortib olib xudo jōyidan,
    Tetib otgan Xudoning nematlarini.

    Remko Reyding donişmand Haq sevgan inson,
    Ravza boḡining guli,gulşan guliston.

    Şaxidlar baxş aylagay unga saodat,
    Niderland-ni tark etmas ezgoik odat.

    Gul undirib fidoiylar toş sahroda,
    Ter tōkib ezgulik iş qulur vofoda.

    Stalin – kim asirga tuşsalar degan,
    Xalqning duşmani hisob deya baqirgan.

    -Nohaq esamda yasang kinosin biroq,
    Noşudning murudlari uysada qavoq.

    Maqul bōlsalar doston zodagon şaxsga,
    Kino qilarmikanlar tuşmay raqsga.

    Uruşdan keyingi jabr davriga doir,
    Azob uqubat haqda aytganlar şoir.

    Bu bulurlar kinoning ikkinçi qismi,
    Rahm ōyḡotsa yuz birning uşalgan jismi.

    Ezgulikni eʼzozlab qilmasdan taʼna,
    Bir yuz bir qahramonga çiqarsa kino.

    Yozgan asar ōzbek asirlarga atab,
    Maqul yo yōq kōrarkan zodagan ōylab.

    Şahidlar şaxsiyotin aniqlaş uçun,
    Vaqtinçalik kinosin kōrsatmay uçin.

    Zodagon yordam berarmikan taxşistga,
    Yo savob iş maqulmasdir ōşal şaxsga.

    Dodosin qasrin bitirolmasa balkim,
    Taxşist na kerak deb qōl siltaşi mumkin.

    Unda bundoqça asarlar ōyḡotmay fikr,
    Savob işmas dermi,-men oqilga faqir.

    Golladiyaning qizlari gōzal çamandek,
    Reyding Xudo jōy inson ekankan çindan.

    Tarixga u kiritdi yangi topindiq,
    Ezgu savob işlardi kutgaymiz sizdan.

    Remko zaminda guyo Iisus soyasi,
    Ezgoik xizmatlardan olay deb savob.

    Pokdan-da pok qalbli inson Haq yōlida,
    Iisusdek fidoiyning bisyor hissasi.

    Oqillar çiqmasdan heç Xudo izmidan,
    Oxiratin ōylaydi keçayu kunduz.

    Alarning joylari firdavs behiştdan,
    To abad qutluḡ nomlari ramzdek timsol.

    Yaxşilar bir-birini tunda ham topar,
    Ota Havoni ming yil axtargan misol.

    Tōqidim nazm mavzusin qōşay deb burçim,
    Bir yuzu bir ōzbek jangovorlarimni.

    Aytdim nomlari mutloqlarining kuçin,
    Kimlar tōḡri deyarkan fikrlarimni.

    Doston nomin topolmay qalam oqsoqol,
    Lol qotdi baytlariga suyangança çol.

    Bergan kundan kōpi ōtdi ḡaraz hayotdan,
    Ertangisiga Xudoning ōzidir podşo.

    Yetimlik qayḡularimni tuyḡum karaxtdan,
    Eşitgum kelodi unsiz yiḡlasam goho.